درمان یائسگی زودرس و عوارض آن

Dr. Ansari 17 مرداد 1402 دقیقه مطالعه

طب سوزنی و طب سنتی چینی سابقه طولانی در درمان مشکلات سلامتی زنان، از جمله علائم یائسگی دارد. یائسگی یک مرحلۀ انتقال فیزیولوژیکی است، نه یک بیماری که با از دست دادن توانایی تولید مثل با کاهش تدریجی فولیکول های تخمدان مرتبط است. تعداد فولیکول ها از زمان تولد شروع به کاهش می کنند که نشان می دهد یائسگی یک روند زندگی تدریجی است.

یائسگی از دیدگاه طب چینی

طب چینی، کل نگر (هالیستیک) است و تعادل و هماهنگی کل بدن را مدنظر قرار می دهد. از دیدگاه این طب، بسیاری از علائم یائسگی به دلیل عدم تعادل «کلیه» است. “کلیه” با استروژن و پروژسترون ارتباط دارد. در طول انتقال به یائسگی، سطح استروژن کاهش می‌یابد، و معمولاً Kidney-Yin نیز کاهش می‌یابد، که معمولاً منجر به خشکی، بی‌خوابی، گرما و تعریق شبانه می‌شود.

با این حال، یائسگی همیشه به این سادگی نیست و زنان اغلب تعدادی از علائم را گزارش می کنند که مربوط به الگوهای دیگر در طب چینی است. در معاینه زبان ممکن است، عوامل دیگری دیده شود که باید مد نظر قرار گیرد. برخی از زنان ممکن است به جای گرما، همراه با تعریق احساس سرما کنند، تعریق ممکن است به جای شب، در اوایل صبح یا روز اتفاق بیفتد، و ممکن است زن دست و پای سرد یا ادم (ورم) مچ پا داشته باشد که با تحلیل یین کلیه رخ نمی دهد. به همین دلیل، پزشک طب سوزنی شما همیشه یک تاریخچه دقیق سلامتی می گیرد و در مورد علائم خاص شما می پرسد تا ناهماهنگی فردی را که برای شما اتفاق می افتد، شناسایی کند و بر اساس آن شما را درمان کند.

فاکتورهای سبک زندگی و رژیم غذایی در قبل و در حین یائسگی می توانند با ایجاد نقص در سیستم “کلیه” (متفاوت با کلیه های فیزیکی شما) قبل از یائسگی، به ایجاد علائم مشکل ساز یائسگی کمک کنند. به عنوان مثال می توان به کار بیش از حد با استراحت ناکافی، رژیم غذایی نامناسب و عادات سبک زندگی، استرس، ضعف بنیه یا سرشت، بیماری طولانی مدت، مصرف مواد محرک، زایمان های زیاد (از جمله سقط جنین) نزدیک به هم و رابطه جنسی بیش از حد اشاره کرد.
طب چینی توصیه های زیادی برای ارائه به زنان از نظر رژیم غذایی و سبک زندگی برای کمک به مدیریت برخی از علائم خود در ترکیب با درمان طب سوزنی دارد.

مهم است که به یاد داشته باشید یائسگی یک بیماری نیست، بلکه یک مرحلۀ طبیعی است. مداخله پزشکی تنها زمانی واقعا مناسب است که زنی علائم را ناراحت کننده یا آزاردهنده ببیند.

هورمون درمانی جایگزین (HRT)

در دوران پیش از یائسگی و یائسگی، برخی از هورمون ها به طور طبیعی کاهش می یابند. هورمون درمانی جایگزین (HRT) یک درمان استاندارد رایج است که هدف آن کاهش علائم مربوط به تغییرات هورمونی در طول انتقال به دوره یائسگی، مانند تحریک پذیری، افسردگی، نوسانات خلقی و گرگرفتگی است. استروژن یک هورمون مهم درگیر است و در آن معمولاً شکل سنتزی استروژن، اغلب در ترکیب با سایر هورمون‌ها که در این زمان شروع به کاهش می‌کنند، تجویز می‌شود.

متأسفانه هورمون درمانی جایگزین علیرغم اینکه برای برخی از زنان تا حدودی مؤثر است، عوارض جانبی زیادی به همراه دارد و برای برخی از زنان مناسب نیست. پزشکان و بیماران ایمنی این درمان را زیر سوال می برند.

عوارض جانبی شناخته شده عبارتند از نفخ، حالت تهوع، تغییرات خلقی، حساس و متورم شدن پستان ها، سردرد و خونریزی واژن. علاوه بر این، نشان داده شده است که هورمون درمانی جایگزین خطر لخته شدن خون و سرطان های خاص مانند سرطان تخمدان و پستان را افزایش می دهد. اینها اثرات جدی و طولانی مدتی هستند که باید قبل از استفاده از این گزینۀ درمانی در نظر گرفته شوند. بسیاری از زنان به دلیل خطرات و عوارض جانبی منفی، تمایلی به استفاده از این روش ندارند و به دنبال درمان جایگزین و غیردارویی مانند طب سوزنی هستند.

آیا درمان طب سوزنی می تواند به علائم یائسگی کمک کند؟

برخی تحقیقات نشان داده اند که طب سوزنی می تواند باعث کاهش قابل توجه بسیاری از علائم یائسگی شود. اگرچه مکانیسم آن به طور کامل شناخته نشده است، اما یکی از مکانیسم های درگیر، تاثیری است که طب سوزنی می تواند بر عدم تعادل هورمونی داشته باشد. لازم به ذکر است که همه افراد به این نتیجه مطلوب از درمان نمی رسند و همه بیماران به طور یکسان به درمان پاسخ نمی دهند.

در درمان با طب سوزنی چه اتفاقی می افتد؟

طب سوزنی یک نوع طب باستانی است که به طور فزاینده ای در حال انجام تحقیقات بیشتر است. این طب، رویکردی کل نگر دارد، به این معنی که فرد را به عنوان یک کل می بیند، و بنابراین ذهن و بدن را همزمان در نظرمی گیرد. طب سوزنی، سبک ها و رویکردهای درمانی متفاوتی دارد. درمان اغلب شامل گرفتن سوابق سلامتی شما است. در جلسه مشاوره در مورد علائم و اینکه چه مدت است علائم را تجربه می کنید، چه چیزی باعث بهتر یا بدتر شدن علائم می شود، اگر راهی برای کنار آمدن با مؤلفه های احساسی دارید و چه علائمی را می خواهید از طریق درمان بهبود ببخشید، بحث می شود. متخصصان طب سوزنی باید نسبت به نیازهای شما حساس باشند، بنابراین اگر بحث در این مورد دشوار است، ایده آل است که شما را تحت فشار نگذارند و رویکردی ملایم در پیش بگیرند. سپس متخصص طب سوزنی شکل، رنگ و پوشش زبان شما را بررسی می کند، نبض شما را می گیرد، ظاهر لالۀ گوش را به طور تخصصی معاینه می کند و احتمالاً بسته به نیازهای سلامت فردی شما، برخی معاینات فیزیکی اضافی را انجام می دهد. با استفاده از این ابزارهای ارزیابی منحصر به فرد، متخصص طب سوزنی قادر خواهد بود یک برنامه درمانی مناسب را برای رسیدگی به وضعیت خاص شما توصیه کند.

نمونه درمان یائسگی زودرس با طب سوزنی و لیزر (دکتر عباس انصاری)

بیمار ۴۰ ساله در فروردین ۱۴۰۲ با علائم یائسگی از جمله گرگرفتگی، تعریق، زود خشمی و عصبانیت به متخصص زنان مراجعه کردند و ایشان تشخیص یائسگی زودرس و پیشنهاد هورمون درمانی داده بودند. بیمار به دلیل عدم تمایل به درمان با داروهای هورمونی به دنبال روش‌های جایگزین بودند که با روش های درمانی ما آشنا شدند. پس از سه جلسه درمان با طب سوزنی، لیزر گوش، لیزرآکوپانکچر و لیزر موضعی ناحیه رحم و تخمدان علائم گرگرفتگی بهبود یافت، در جلسه چهارم پریود شدند و پس از انجام ۱۰ جلسه درمان دومین پریودی را به مدت ۵ روز تجربه کردند.