تشخیص سلامت جسمی بر اساس ظاهر گوش
تشخیص بیماری در طب غربی به میزان زیادی بر اساس «نگاه به داخل» بدن با استفاده از اشعۀ ایکس، اسکن، آزمایش خون، آندوسکوپی، لاپاروسکوپی و غیره استوار است، حال آنکه تشخیص در طب چینی بر پایۀ «نگاه به خارج» (ظاهر بیمار) است که به معنای مشاهدۀ رنگ چهره و زبان، پوشش زبان، وضعیت نبض، ظاهر گوش، پرسش از بیمار و … است؛ بر این اساس، هر بخش بدن رونوشتی مینیاتوری یا میکروسیستمی از کل بدن است و بنابراین می‌تواند تغییرات پاتولوژیک کل بدن را منعکس کند. به عنوان مثال:
مشاهدۀ رنگ صورت بخش بسیار حائز اهمیت تشخیص بیماری از راه مشاهده است. رنگ صورت بازتابی از وضعیت چی (انرژی) و خون بوده و ارتباط نزدیکی به شرایط ذهن دارد.
در فصل «مشاهدۀ رنگ» از کتاب «اصول و ممنوعیت‌های حرفۀ پزشکی (Principle and Prohibition for the Medical Profession)» آمده است: «هنگامی‌که پنج عضو (کبد، قلب، طحال، کلیه و ریه) خسته هستند، رنگ صورت کدر و فاقد درخشندگی است…». رنگ چهره به‌طورکلی نشان‌دهندۀ قلب و بنابراین ذهن و روح است: این مسئله هیچ‌گاه نباید در عمل نادیده گرفته شود. از این‌رو برای مثال، اگر زنی چهره زردرنگ و کدر دارد، رطوبت و کمبود انرژی طحال و احتمالاً همزمان با آن کمبود خون نیز وجود دارد. همچنین ذهن و روح تحت تأثیر قرار گرفته و از ناراحتی رنج می‌برد.
چشم‌های شفاف و درخشان، نشان می‌دهند که ذهن و جوهرۀ پنج عضو ذکر شده در وضعیت مناسبی از حیات هستند. اگر چشم‌ها نسبتاً خسته یا غبارآلود باشند، بیانگر این است که ذهن آشفته و این پنج عضو تضعیف شده‌اند. مشاهده چشم‌های خسته و بی رمق در افرادی که مدت زمان زیادی از مشکلات هیجانی (غم و ناراحتی، استرس، افسردگی …) رنج برده‌اند، بسیار شایع است.
بخش‌های مختلف چشم به اندام‌های مختلف مربوط هستند. گوشه‌های چشم با قلب در ارتباط هستند، پلک فوقانی به طحال، پلک تحتانی به معده، صلبیه به ریه‌ها، عنبیه به کبد و مردمک به کلیه‌ها مربوط است.
وضعیت گوش ها نیز در روند تشخیص مورد توجه قرار می گیرند؛ اگر لوب گوش درخشان و اندکی مرطوب باشند، نشان از پیش‌آگهی مطلوب دارد (روند درمان راحت تر است و بیماری شدید نیست)؛ اگر خشک و پژمرده باشند، پیش‌آگهی نامطلوب است.
نمونه بالینی تشخیص بنیه یا سرشت قوی از روی نرمه گوش
یک ضرب المثل چینی می گوید: یکی از نشانه های خوشبختی، بزرگ بودن نرمه گوش است. آقای ۶۵ ساله همراه بیمار بودند. به ایشان گفتم طبق اصول طب سوزنی گوش، افرادی که نرمه گوش بزرگی دارند، از سلامت خوبی برخوردارند؛ این موضوع در مورد شما صدق می کند؟ ایشان گفتند تا به حال هیچ بیماری ای نداشته اند. گفتم حتی سالی یک مرتبه سرماخوردگی؟ گفتند خیر.
از آقای ۷۹ ساله دیگری با نرمه گوش بزرگ در مورد بیماری پرسیدم؛ گفتند به یاد ندارم بیمار بوده باشم.
